«حوزه»/ اگر کمک خداوند نباشد موفق به اعمال این روز نمی شویم.

 سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری حوزه شرح و توضیح دعاهای روزانه ماه پرفضیلت رمضان را به قلم  حجت الاسلام والمسلمین محمد امینی گلستانی منتشر می کند.

اللَّهُمَّ أَعِنِّي فِيهِ عَلَى صِيَامِهِ وَ قِيَامِهِ وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مِنْ هَفَوَاتِهِ وَ آثَامِهِ‏وَ ارْزُقْنِي فِيهِ ذِكْرَكَ بِدَوَامِهِ بِتَوْفِيقِكَ يَا هَادِيَ الْمُضِلِّين[1]

 اى خدا مرا در اين روز بر روزه و اقامه نماز يارى كن و از لغزش ها و گناهان دور ساز  و ذكر دايم نصيبم فرما، به حق توفيق بخشى خود، اى رهنماى گمراهان عالم.

*برای روزه گرفتن از خدا کمک بخواهیم

خدایا در این روز من را به نماز و روزه کمک کن، نماز و روزه مسائلی است که برای همه مهم است، روزه که دستور الهی است و طبق نص قرآن برای امتهای دیگر هم بوده، « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ »[2] "کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم"، روزه گرفتن برای شما واجب شد همانگونه که برای امتهای گذشته واجب شده بود، کلمه «کما» هم شامل تعداد روز و هم شامل کیفیات آن است و همچنین شامل مسائل مربوط به آن. یعنی همانگونه با چه تعداد روز و چه مسائلی و با چه کیفیتی به ملت ها و امت های انبیاء پیشین نوشته شده است، برای شما هم واجب گردید.

  اینکه برخی از پیروان مذاهب قبلی می‌گویند: ما سه روز روزه می‌گیریم، چرا که خدا فرموده برای هر عمل تو ده برابر می‌دهم، پس اگر سه روز روزه بگیریم برابر سی روز است، این غلط است، عین همان سی روز باید روزه گرفته بشود و به دستور الهی عمل نماییم .

*شرایط روزه صحیح:

روزه صحیح شرایط زیادی دارد و تنها تحمل گرسنگی و تشنگی نیست، در روایات زیادی داریم که باید چشم، قلب، اعضا و جوارح روزه بگیرد ، بنابر این اینکه یک نفر گرسنه و تشنه می‌ماند، اما به کارهای حرام دست می‌زند، به نامحرم نگاه می‌کند، غیبت می‌کند، تهمت می‌زند و معصیت انجام می‌دهد و خیال می‌کند که روزه گرفته،در حقیقت روزه نگرفته است.

 نزد رسول خدا(ص) کسی از شخص دیگری در ماه رمضان غیبت کرد، حضرت فرمودند برو افطار کن، گفت یا رسول الله من روزه ام، حضرت فرمودند دیگر تو روزه نیستی، چرا که غیبت کرده ای،«مَنِ اغْتابَ مُسْلِما بَطَلَ صَوْمُهُ وَنَقَضَ وُضُوءُهُ فَإنْ ماتَ وَهُوَ كَذلِكَ ماتَ وَهُوَ مُسْتَحِلٌّ لِما حَرَّمَ اللّهُ »[3]هر كس از مسلمانى غيبت كند روزه‏اش باطل و وضويش شكسته شده و اگر در اين حال بميرد، حرام خداوند را حلال داشته است.

*رمضان؛ ماه غبار روبی دلها

در ماه مبارک رمضان همه اعضای ما باید روزه باشد، بخصوص قلب ما، یعنی کینه کسی را در قلب جا ندهیم، اگر از برادر مسلمانی کینه ای داریم عفو و گذشت کرده و از اعمالی که در حق ما انجام داده چشم پوشی کنیم و از خدا بخواهیم او را ببخشد چرا که خداوند شغلش بخشیدن است و از بندگان بخشنده اش هم راضی بوده و آنها را دوست دارد.

نماز، واجبی که در همه حال واجب است.

در قسمت دوم دعا می‌خوانیم: مرا در قیام این روز یعنی در نماز خواندن و عبادت آن یاری بفرما، چرا که اگر کمک خداوند نباشد موفق به اعمال این روز نمی شویم، نماز حقیقتی است که خداوند عالم برای آن اهمیت زیادی قائل است، برای تمام واجباتش راه فراری گذاشته، مثلاً در حج می‌گوید اگر از نظر مالی برای تو حج واجب شده و از نظر جسمانی نمی توانی نائب بفرست، یا در روزه اگر به خاطر بیماری نمی توانی روزه بگیری، صبر کن تا قضای آن را بجای آوری یا اگر هیچ وقت نتوانستی، دیگر تکلیفی نداری، یا اگر کسی می‌خواهد عمل واجب دیگری انجام دهد و قدرت ندارد بر او واجب نیست خداوند عالم به کسی بیرون از توان او تکلیف نمی کند، ولی در نماز هیچ گذشتی نیست، می‌فرماید: اگر کسی نمی تواند ایستاده نماز بخواند به چیزی تکیه کند و بایستد و اگر نمی تواند، بنشیند و بخواند، اگر نمی توانی نشسته بخوانی رو به قبله بخوان، نیت کن و موقع رکوع سرت را خم کن و مهر را با دست به پیشانی بگذار و اگر دستت هم حرکت نمی کند موقع رکوع و سجود با نیت رکوع و سجود چشمانت را ببند و باز کن و اگر پلک چشمانت هم باز و بسته نمی شود، از دلت بگذران لذا برای نماز هیچ گذشتی نیست، هر گونه آزادی به ما داده است، به اندازه ای که امکان داریم، لباس تمییز نداری و فقط یک لباس داری، زنی که بچه دار است و بچه لباس او را کثیف کرده، می‌گوید اگر لباس دیگری نداری و نمی توانی اینها را بشویی و خشک کنی، با همان لباس نماز بخوان، دیگر نمی توانی بگویی با این لباس نمی توانم نماز بخوانم، خدایا در این روز من را برای روزه و نمازش کمک کن .

مناجات اعجاب انگیز حضرت علی (ع):

ابودرداء از یاران پیامبر (ص) میگوید: شبی علی ابن ابی طالب(ع) را در لابه لای درختان نخل دیدم که نیمه‌های شب با صدایی حزن آلود مناجات می کرد ... ... بدون حرکت در گوشه ای ایستادم و دیدم علی(ع) در دل تاریکی شب چند رکعت نماز گزارد. آن گاه به دعا، گریه و مناجات مشغول شد. سپس آن قدر گریست که بدون حرکت افتاد. من پیش خودم گفتم از شدت شب‌زنده داری، خوابش برده، و گفتم او را برای نماز صبح بیدار می کنم. جلو رفتم و او را تکان دادم، ولی تکانی نخورد. گفتم انالله و انا الیه راجعون. علی بن ابی طالب(ع) از دنیا رفت!!

با شتاب به منزلش رفتم و خبر مرگ او را به حضرت زهرا(س) دادم ... فرمودند: ای ابودرداء، به خدا سوگند این حالتی است که از ترس خدا به علی(ع) دست می‌‌دهد. صبح که شد مردم به صورت علی(ع) آب زدند و علی به هوش آمد،  مرا دید که می‌گریم. فرمود: چرا گریه می کنی؟ گفتم: به خاطر کاری که تو با خودت می‌کنی.

فرمود: ای ابودرداء، چه می‌گویی اگر مرا ببینی که برای حساب فرا خوانده‌اند، فرشتگان عذاب مرا گرفته‌اند و در پیشگاه خداوند جبار ایستاده‌ام، در حالی که دوستانم رهایم ساخته‌اند. در این هنگام تو بیشتر از اکنون به من رحم می‌کنی و برایم دل می‌سوزانی.[4]

خدایا در این روز من را از لغزش ها و گناهان دور بفرما، یعنی اگر توفیق خدا نباشد من نمی توانم خودم را کنترل کنم، اگر لطف خدا نباشد من نمی توانم خودم را از لغزش ها نجات دهم.

[1] - إقبال‏الأعمال ص : 132 ؛ متن دعا با آنچه در مفاتيح الجنان آمده ، اندكي متفاوت است

اللهم أعني فيه [في هذا اليوم‏] على صيامه و قيامه واجنبني [و جنبني‏] فيه من هفواته و آثامه و ارزقني فيه ذكرك و شكرك بدوامه بتوفيقك يا ولي المؤمنين [بدوام هدايتك و توفيقك يا هادي المؤمنين برحمتك يا أرحم الراحمين‏]

[2] - بقره 183

[3] - ثواب الأعمال: 284؛ محجة البيضاء: 2/ 133، باب اسرار الصيام.

[4] - بحارالانوار، ‌ج 41، ص 11، حدیث 1؛ مجموعة ورّام بن ابی فراس، ج‏2، ص: 156-157